تناسب، زیبایی و هندسه نهان در نقوش سفال نوع آقکند
نویسندگان
چکیده مقاله:
انسان بر اساس حسی مشترک وجود تناسب را در زیبایی دخیل دانسته است. با این حال زیبایی و تناسب در طول زمان همواره شکل های متفاوت و پیچیدگیهای فزایندهای به خود گرفته است،همانطور که در نقاشی، مجسمه سازی، معماری معابد و بسیاری دیگر از هنرها نمونه های پرشماری از آن وجود دارد. مقالهی پیش رو به بررسی تناسبات نقوش سفال نوع آقکند میپردازد. فرض نگارندگان بر آن است کهتناسبات طلایی و زیبایی ریشه در ادراک زیبایی شناختی انسان داشته که در نقوش سفال آقکند بازتاب پیدا کرده است.برای رسیدن به نتایج این فرض ضرورت ایجاد می کند، از موضوعی قابل محاسبهبرای توصیف زیبایی بهره ببریم. در راستای به آزمون گذاشتن این فرض، بهبیان مقدماتی از طبقهبندی علوم از دیدگاه پیرس (که شامل علوم هنجاری و غیر هنجاری)، تکامل تاریخی هندسه، ارائه تعریفی از هندسه ایده آل و چیستی آن پرداخته ایم تا بر وجود تناسب طلایی در فضای مثبت و منفی نقوش سفالینه های این دوره با تحلیلی آماری و محاسبات هندسی نائل آییم که همانا هدف اصلی مقاله را در برمی گیرد. بدین ترتیب مولفین 20 نمونه سفال نوع آقکند را با شناسهی، نقش جانوری در مرکز ونقوش گیاهی بر پسزمینه، به عنوان نمونۀ جامعه آماری، انتخاب کردند. خاستگاه این گروه سفالینه از روستای آقکند، منطقهای واقع میان زنجان وتبریز است. که در حوزهی فرهنگی غرب وشمال غرب ایران ازقرن چهارم هجری تا آغاز حملهی مغول ساخته شده است. مقاله حاضر به بررسی تناسب وهندسه نهان در سفال نوع آقکند، به عنوان پیکره اصلی مطالعاتی میپردازد که از روش آماری و گردآوری نمونههای موجود در ارائه نتایج بهره برده میشود. نگارندگان بر این باورند که وجود رویکرد هندسی بر اساس تناسب طلایی، تاییدی بر نتایج روانشناختی حاصل از مطالعات گوستاو تیودور فخنر در قرن نوزدهم و دیدگاه پیرس در علوم هنجاری و علوم غیر هنجاریاست.چنانچه با بررسی 20 نمونه نسبت سطح نقش مرکزی به سطح دایره مرکزی سفال نوع آقکند، به معیار عددی تناسبات طلایی نزدیک شویم! بدین ترتیب شاید متقاعد شویم، گونه هایزیبایی در جهان زمانی تجلی مییابد که مواد خلق شده با معیار وزن و عدد از یکدیگر متمایز شوند. از این رو مقالهدو پرسش اساسی راپاسخ میدهد؛ در بررسی زیبایی شناختی سفالینه های آقکند ضرورت بهرهگیری از رویکرد محاسباتی چیست؟ آیا زیبایی شناسی این آثار با اعداد قابل سنجش و اثبات است؟
منابع مشابه
بررسی انسان شناختی نقوش سفال «کلپورگان» سراوان
مقالۀ حاضر در نظر دارد به بررسی و فهم نقوش تزیینی سفال «کلپورگان» از دیدگاه فرهنگ و جامعه آفریننده اش بپردازد. سفال کلپورگان دست ساختۀ فکر و اندیشه زنان بلوچ است و گسترۀ مادی و معنوی بسیاری را از فرهنگ بلوچ در خود جای داده است. این مقاله با رویکرد انسان شناسی هنر یه دنبال پاسخ این پرسش که: معانی فرهنگی نقوش سفال های کلپورگان برای سازندگان آنها چیست؟ در این پژوهش توصیفی-تحلیلی نویسنده با تکیه بر...
متن کاملبررسی عناصر بصری و زیبایی شناسانه نقوش سفال های پیش از تاریخ ایران (با تمرکز بر دوره مس‌سنگی)
Pottery is as the most abundant material data in the archaeology. Archaeologists have studied pottery from a different point of view, such as typology, stratigraphic situation and relevance, but less attention has been paid to pottery figures. Elements of aesthetical and harmonic such as repetition, symmetry, balance, proportion, concentration and etc are frequently seen on the prehistoric pott...
متن کاملمطالعه تطبیقی- تحلیلی نقوش سفالینه های آقکند با نقوش منسوجات قرن های چهارم تا ششم ه.ق.
The Aghkand potteries have high position in the classification of pottery types of the early Islamic period. Since the researchers assess the start and use of Aghkand potteries from the 4th century to the mid of the middle Ages of Islamic period, so in this paper we perused the comparison of pottery designs of Aghkand and textile designs of Buyid and Seljuk periods that lie in the interval. Whi...
متن کاملجنبش مینگی و معیارهای زیبایی آن، در سفال ژاپن
مینگی جنبش پیشههای هنرمندانی است که به ساخت اشیاء معمولی(دستساز- بومی) میپردازند. این جنبش توسط یاناگی سوئتسو و همکارانش، در فواصل سالهای 1920-1930، جهت حفظ آثار دستی در جریان مدرنیزاسیون ژاپن پایهگذاری شد. جنبش مینگی، درهنر- صنعت سفال و سرامیک در دنیا بسیار شناخته شده است، اما در ایران، ناشناخته مانده است. این مقاله ضمن شرح جنبش مینگی و نحوهی شکلگیری آن، درصدد است معیارهای زیبایی آن را ...
متن کاملمطالعه تطبیقی- تحلیلی نقوش سفالینه های آقکند با نقوش منسوجات قرن های چهارم تا ششم ه.ق.
سفالگری یکی از دیرینه ترین هنرهایی است که تجلی گاه باورها، اساطیر و جهان بینی تمدن های بشری به شمار می آید و نقوشی که بر سفال نقش می بندد، معرف میراثی است که در آن بستر به وجود آمده است. هنر سفالگری در طی نخستین سده های اسلامی، غنا و ارزشی بیش از پیش یافت. در طبقه بندی انواع سفالینه های دوره اسلامی، سفال های نوع آقکند از جایگاه ویژه ای برخوردارند. در مقاله حاضر، سعی شده تا پس از ترسیم پیش زمینه...
متن کاملتحلیل نمونه‌هایی از نقوش زنان بر سفال دوران اسلامی
موضوع تحقیق پیشِ رو، بررسی و تحلیل تعدادی از سفالینه‌های دوران اسلامی است که حاوی نقوش تزیینی زنان می‌باشند. هدف اصلی این مقاله، شناساییِ عوامل تعیین‌کنندة استفاده از این نوع نقوش و پاسخ به سؤالات مهمی از این قبیل است: نقوش زن بیشتر در کدامیک از مقاطع تاریخیِ هنر سفالگریِ دوران اسلامی مشاهده میشود؟ این نقوش دارای چه ویژگی‌هایی بوده و چه عواملی در کاربرد آنها تأثیرگذار بوده است؟ بدیهی است که پ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 1 شماره 1
صفحات 50- 58
تاریخ انتشار 2014-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023